top of page

PLAKLAR HAKKINDA TEMEL BİLGİLER

Plaklar, "Dünya'da Boyutlarına Göre", "Türkiye'de Dakikadaki Dönüş Tur Sayısına (Devir) Göre" tanımlanmaktadırlar.

 

BOYUT OLARAK;

 

Üretilmiş 15 farklı boyutta plak olsada, dünyada yaygın olarak kullanılan sadece 3 boyut vardır; 7 inch, 10 inch, 12 inch.

DEVİR OLARAK;

 

Dünyada 16 Devir, 33 Devir, 45 Devir ve 78 Devir olmak üzere 4 farklı devir vardır. Ancak günümüzde 16 Devir nerede ise hiç kullanılmamaktadır.

ÜRETİM MALZEMESİ OLARAK;

 

Günümüzde yaygın olarak Taş Plaklar ve Plastik Plaklar kullanılmaktadır.

EK OLARAK;

 

Her ne kadar günümüzde 7 inch plaklara 45'lik dense de, 33 devirde çalınan 7 inch plaklar da basılmıştır.

Aynı şekilde 12 inch plaklara 33'lük dense de, 45 devirde ve 78 devirde(kimi taş plaklar) çalınan 12 inch plaklar da basılmıştır.

10 inch plaklar ise yaygın olarak Taş Plak boyutu olarak anılmaktadır. Ancak Plastik/Vinyl plaklarında 10 inch olanları basılmıştır.

BASKI DÖNEMLERİNE GÖRE PLAKLAR;

Baskı Dönemlerine göre plaklar temelinde DÖNEM BASKI ve YENİ BASKI olarak ikiye ayrılmaktadır.

Dönem Baskı Plaklar; Albümün yayınlandığı dönemde basımı yapılmış ilk orijinal baskılarıdır. Eş zamanlı olarak döneminde bazı plakların ikinci, üçüncü, dördüncü ve kimi zaman daha fazla defa baskıları bile yapılmıştır.

Yeni Baskı Plaklar; Genel kavram olarak döneminde üretilmiş dönem baskıların günümüzde dijital olarak kopyalanarak tekrar üretilmesi ile oluşturulmuş plaklardır.

EDİTÖR'ÜN NOTU;

 

Bu paylaşımımızda sadece "TEMEL BİLGİLERE" değinilmiş ve plaklar hakkında bilgi sahibi olmayan kişilerin bir ön bilgi sahibi olmaları hedeflenmiştir.

 

Bu bilgilerin "Giriş Düzeyi" seviyesinde olması amaçlığından, nadiren üretilmiş alternatif üretimlere ve detay bilgilere değinilmemiştir.

12 inch.jpg

12 INCH PLAK / 33'LÜK / LONGPLAY

 

Uluslararası Adı : 12 Inch Vinyl Record

Türkiye'de Yaygın Olarak Anılan Adı : Longplay / 33'lük / Uzunçalar

Plak Boyutu : 12 Inch

Çalma Devri : Yaygın Olarak 33 Devir / Maxi Single & Alternatif Baskılar 45 Devir

Üretim Yılları : Dünya Piyasasında Dolaşımı 1940'ların Sonu İtibarı ile Başlamaktadır

Ek Notlar : Az sayıda da olsa 12 Inch boyutunda Taş Plaklar da üretilmiştir ve 78 Devirde Çalışmaktadır

10''.jpg

10 INCH PLAK / TAŞ PLAK BOYUTU (Yaygın Adı İle)

Uluslararası Adı : 10 Inch Shellac / 10 Inch Vinyl Record

Türkiye'de Yaygın Olarak Anılan Adı : Taş Plak Boyutu

Plak Boyutu : 10 Inch

Çalma Devri : Taş Plaklarda 78 Devir / 10 Inch Basılmış Vinyl Plaklarda 33 veya 45 Devir

Üretim Yılları : Taş Plaklar Dünya Piyasasında Dolaşımı 19.Yüzyıl Sonları İtibarı ile Başlamaktadır

Ek Notlar : Türkiye'de Cumhuriyet Dönemi ile Taş Plak Basımı Başlamış, 1960'ların Başında Sona Ermiştir

7''.jpg

7 INCH PLAK / 45'LİK

Uluslararası Adı : 7 Inch Vinyl Record

Türkiye'de Yaygın Olarak Anılan Adı : 45'lik

Plak Boyutu : 7 Inch

Çalma Devri : Yaygın Olarak 45 Devir / Mini LP Olarak Adlandırılan Plaklarda 33 Devir

Üretim Yılları : Dünya Piyasasında Dolaşımı 1940'lar İtibarı ile Başlamaktadır

Ek Notlar : Türkiye'de ise 45'lik Üretimi 1960'lar Sonrasında Başlamıştır

bottom of page